Дали може човек да биде заразен со корона вирус повторно откако еднаш се излечил? Зошто некои луѓе се повеќе болни од другите? Дали ќе се врати секоја зима? Дали вакцината ќе делува? Може ли пасошите за имунитет да вратат некои од нас на работа? Како да управуваме со вирусот долгорочно?
Имунолошкиот систем е во срцето на некои од најважните прашања во врска со корона вирусот.
Проблемот е што знаеме многу малку, се вели во анализата на „ВВС“.
Како да станете имуни на коронавирусот?
Нашиот имунолошки систем е одбрана на телото од инфекција и доаѓа во два дела.
Првиот е секогаш подготвен да оди и да „скокне“ во акција веднаш штом некој „туѓ напаѓач“ ќе се открие во телото. Познато е дека вродениот имунолошки систем одговора така што вклучува ослободување на хемикалии кои предизвикуваат воспаление и бели крвни клетки кои можат да ги уништат заразените клетки.
Но, овој систем не е специфичен за коронавирусот. Нема да научи и нема да ви даде имунитет на корона вирусот.
Наместо тоа, потребен ви е адаптивниот имунолошки одговор. Ова вклучува клетки кои произведуваат насочени антитела кои можат да се „лепат“ на вирусот со цел да го запрат и Т-клетките кои можат да ги нападнат само клетките заразени со вирусот, наречен клеточен одговор.
Потребно е време – студиите покажуваат дека се потребни околу 10 дена за да се започне со правење антитела кои можат да го насочат корона вирусот, а најздравите пациенти развиваат најсилен имунолошки одговор.
Ако прилагодливиот имунолошки одговор е доволно моќен, тогаш може да остави траен спомен на инфекцијата што ќе даде заштита во иднина.
Не е познато дали луѓето кои имаат само благи симптоми, или воопшто немаат, ќе развијат доволен прилагодлив имунолошки одговор.
Колку трае имунитетот?
Меморијата на имунолошкиот систем е прилично како нашата – јасно се сеќава на некои инфекции, но има навика да заборава на другите.
Сипаници се најмногу запаметени – еден период треба да му даде доживотно имунитет (како што тоа го прави ослабената верзија во вакцината „MMR“). Сепак, има многу други кои се прилично заборавени. Децата можат да добијат „RSV“ (респираторен синситален вирус) повеќе пати во истата зима.
Корона вирус, „Sars-CoV-2“, не помина доволно долго за да се знае колку трае имунитетот, но има уште шест други човечки корона вируси кои можат да дадат заклучок.
Четири произведуваат симптоми на обична настинка и имунитетот е краткотраен. Студиите покажаа дека некои пациенти можат повторно да бидат заразени во рок од една година.
Сепак, обичната настинка е генерално блага. Постојат уште два проблематични корона вируси – оние кои предизвикуваат сериозен акутен респираторен синдром (САРС) и респираторен синдром на Блискиот исток (МЕРС) – во кои антителата се откриени неколку години подоцна.
Прашањето не е дали станувате имуни и колку долго време. Речиси сигурно нема да трае доживотно. Врз основа на студиите за антителата во „САРС“, можно е имунитетот да трае само околу една до две години, иако тоа сè уште не е познато со сигурност. Сепак, дури и ако не сте целосно имуни, можно е втората инфекција да не биде толку тешка – вели Пол Хантер, професор по медицина на Универзитетот во Источна Англија.
Дали луѓето го фатија двапати?
Има извештаи за луѓе кај кои се појавуваат повеќекратни инфекции од корона вирусот во краток временски период.
Некои тврдат дека луѓето навистина се заразуваат двапати. Друго истражување вели дека вирусот оди во „таен“ режим во телото пред да се реактивира.
Сепак, научниот консензус е дека тестирањето е проблемот со кој на пациентите неточно им е кажано дека се ослободиле од вирусот.
Никој не е намерно повторно заболен со вирусот за да се тестира имунитетот, но тоа го имаат повторено кај мајмуни.
Тие биле заразени двапати, еднаш за да се изгради имунолошки одговор, а потоа три недели подоцна биле заразени по втор пат. Овие многу ограничени експерименти покажаа дека тие не развиваат симптоми повторно по толку брза повторна реакција.
Ако имам антитела, дали сум имун?
Ова не е загарантирано и затоа Светската здравствена организација е нервозна за земјите кои користат „пасоши за имунитет“, како начин за излез од карантинот.
Идејата е ако го поминете тестот за антитела, тогаш сте сигурни да се вратите на работа. Ова би било особено вредно за персоналот во домовите за нега или во болниците кои доаѓаат во контакт со оние кои се изложени на ризик од развој на сериозни симптоми.
Сепак, ќе најдете некои антитела кај скоро секој пациент, сепак не сите се еднакви. Неутрализирачките антитела се оние кои се држат до корона вирусот и се во можност да го запрат инфицирајќи други клетки. Студијата направена на 175 оздравени пациенти во Кина покажа дека 30% имаат многу ниско ниво на овие неутрализирачки антитела.
Затоа Светската здравствена организација вели „дека клеточниот имунитет (другиот дел од прилагодливиот одговор) исто така може да биде клучен за закрепнување“.
Друго прашање е дека само затоа што може да бидете заштитени од вашите антитела, тоа не значи дека сè уште не можете да се заштитите од вирусот и да го пренесувате на други.
Зошто имунитетот е важен?
Важно е од очигледни причини за лично здравје и дали ќе го добиете Ковид-19 повеќе пати и колку често.
Имунитетот исто така ќе влијае на тоа колку е смртоносен вирусот. Ако луѓето добијат одредена, дури и несовршена, заштита, тогаш тоа ќе ја направи болеста помалку опасна.
Разбирањето на имунитетот би можело да помогне во олеснување на карантинот доколку е јасно кој не е во ризик да го фати или шири вирусот.
Ако е многу тешко да се произведе долгорочен имунитет, тогаш може да го направи потешко развивањето на вакцината. Или може да го смени тоа како треба да се користи вакцината – дали тоа ќе биде еднаш во животот или еднаш годишно, како што е со сезонскиот грип.
И времетраењето на имунитетот, без разлика дали е заразен со инфекција или имунизација, ќе ни каже колку веројатно сме во состојба да го запреме ширењето на вирусот.
Ова се сите големи прашања за кои сè уште немаме одговори.
